Op woensdag 10 april jl. heeft minister Van Gennip een brief met aantal scenario’s voor een vereenvoudiging van het verlofstelsel aan de Tweede Kamer gestuurd. Deze brief is een opvolging van de eerdere brief van minister Van Gennip van 12 juli 2023 (‘Start vereenvoudiging verlofstelsel’).
Onderkend wordt dat tijd en aandacht verdeeld moeten worden tussen werk, familie, gezondheid, gemeenschap en rust en dat een goede balans tussen werk en privé leven belangrijk is. Ouders hebben de zorg voor hun kinderen, maar ook steeds meer mensen verlenen (langdurige) mantelzorg.
De huidige verlofvormen worden geregeld in de Wet arbeid en zorg (Wazo). Recentelijk zijn het geboorteverlof (2019), het aanvullend geboorteverlof (2020) en het betaald ouderschapsverlof (2022) ingevoerd. Er is sprake van een breed palet aan verlofregelingen. Bij de invoering van de verschillende verlofregelingen is steeds aangesloten bij de structuur zoals die bij inwerkingtreding van de Wazo was vastgelegd.
In het advies van de SER Balans in maatschappelijk verlof van december 2023 constateert ook de SER een grote complexiteit aan verlofregelingen, zowel bezien vanuit werkgevers, werknemers als UWV.
Het voorstel voor vereenvoudiging bevat een clustering van verlof in drie pijlers: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof.
Cluster 1: zorg voor kinderen
De verlofregelingen binnen dit cluster zijn in te zetten rond de geboorte van en voor de zorg voor kinderen en rond de opname van een kind in het gezin in het geval van adoptie of pleegzorg. Onder dit cluster vallen het huidige zwangerschaps- en bevallingsverlof, het (aanvullend) geboorteverlof, het adoptie- en pleegzorgverlof en het (betaald) ouderschapsverlof.
Cluster 2: zorg voor naasten
Tot het cluster zorg voor naasten behoren het huidige kort- en langdurend zorgverlof. Het opnemen van dit verlof is bijvoorbeeld mogelijk als een werknemer (tijdelijk) mantelzorg verleent aan een naaste of een aantal dagen thuis voor een ziek kind moet zorgen.
Cluster 3: persoonlijke situaties
Het derde cluster is bedoeld voor verlofregelingen voor meer ‘persoonlijke situaties’. Uit het huidige verlofstelsel valt alleen het calamiteiten- en ander kort verzuimverlof onder dit cluster. Dit verlof is van korte duur en op te nemen als een werknemer door onvoorziene of zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden noodzakelijkerwijs diens werk niet kan verrichten. Te denken valt aan het overlijden van een naaste, calamiteiten thuis en het begeleiden van een naaste bij bezoek aan een arts.
Nieuwe verlofvormen
Idealiter worden eventuele nieuwe verlofvormen ingepast in een van de drie clusters. Te denken valt aan regelingen voor rouwverlof, transitieverlof of verlof wegens huiselijk geweld.
Uitwerking scenario’s
Vervolgens worden in de brief van minister Van Gennip een aantal scenario’s uitgewerkt voor de eerste twee clusters. Scenario’s waarin het verlof ongewijzigd blijft, maar ook scenario’s waarin het recht op verlof wijzigt.
Vervolg
Het is aan een volgend kabinet om tot een verandering van het huidige verlofstelsel te komen. Tot die tijd gelden de verschillende verlofvormen zoals opgenomen in de Wazo.