Op de laatste dag van februari heeft de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstel (OCTAS) haar advies uitgebracht aan demissionair minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). In het advies presenteert OCTAS drie varianten waardoor het huidige (te complexe) stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid vereenvoudigd kan worden. Ook doet OCTAS een aantal voorstellen om knelpunten voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden aan te pakken. In de probleemanalyse die OCTAS in oktober 2023 presenteerde, werd de complexiteit van het huidige stelsel al geschetst.

In het recente advies schetst OCTAS de volgende drie varianten:

• ‘Huidig stelsel beter’ (versimpelen): in deze variant worden maatregelen voorgesteld om het huidige stelsel minder complex, menselijker en begrijpelijker te maken. Zo komt er één uitkeringsregime en de drempel voor het krijgen van een uitkering wordt verlaagd van 35% naar 25%.
• ‘Werk staat voorop’ (volledig nieuw stelsel): in deze variant ligt de nadruk op wat mensen wél kunnen, in plaats van wat ze níet kunnen. Er wordt een werkwijze geschetst waar eerst gekeken wordt naar de mogelijkheden van re-integratie. Het doel is het vinden van duurzaam passend werk en als toch niet lukt om weer volledig te werken, is er de arbeidsongeschiktheidseinduitkering.
• ‘Basis voor werkenden’ (iedere werkende gelijk): in deze variant wordt één gelijke regeling geschetst voor alle werkenden (werknemers en zelfstandigen), iedereen krijgt dezelfde basisuitkering (tot maximaal het sociaal minimum). Werkenden zijn verplicht zich daarbovenop bij te verzekeren. Alle werkenden worden in deze variant op dezelfde manier beoordeeld, ondersteund en begeleid naar eventuele re-integratie.

Het hele advies van OCTAS is hier te lezen. Heb je geen tijd om het hele advies te lezen, dan is er ook een korte video waarin de belangrijkste conclusies uit het eindrapport worden samengevat.

Er zijn al wel kritische reacties op het advies van OCTAS. Zo is op de website van FNV de kop te lezen: “FNV schrikt van eindrapport OCTAS over WIA en Wajong”. We zullen moeten afwachten of het advies van OCTAS daadwerkelijk zal zorgen voor een vereenvoudiging van het stelsel.

Voor nu zullen we het moeten doen met het stelsel zoals het er ligt. Heb jij een arbeidsongeschikte werknemer en heb je vragen over de re-integratie of de WIA-uitkering? Wij helpen je graag verder.